03.06.2022.
Nematerijalno kulturno nasljeđe predstavlja praksu, prezentaciju, izražavanje, kao i udružena znanja i neophodne vještine, koje zajednice, grupe i u nekim slučajevima, pojedinci prepoznaju kao dio svog kulturnog nasljeđa.
Prenošeno s generacije na generaciju, konstantno obnavljana u društvenim zajednicama i grupama, kao reakcija na okolinu, kao interakcija s prirodom i istorijskim uslovima postojanja, nematerijalno kulturno nasljeđe izaziva osjećaj identiteta i kontinuiteta. Ovom poštanskom markom predstavljamo Lipicansku rasu konja i tradicionalnu kosidbu na Balkani.
Spoj kulture i poljoprivrede predstavlja Lipicansaka rasa konja. Rasa je rezultat dugotrajne i sistemske selekcije u pravcu plemenitosti i gracioznosti i nastala je 1580. godine u Lipici u Sloveniji, tadašnjoj Austrougarskoj. Danas se u Republici Srpskoj uzgojem lipicanske rase konja pored ergele “Vučijak” bave i registrovani uzgajivači, konjički klubovi i jedna privatna ergela koji su zajedno okupljeni u nedavno osnovano Udruženje uzgajivača Lipicanca. Кada su u pitanju državne ergele na kojima se uzgajaju lipicanci, one danas postoje u: Austriji (Piber), Mađarskoj (Szilvasvarad), Sloveniji (Lipica), Slovačkoj (Topoljčjanki), Italiji (Monterotondo), Rumuniji (Fagaraš), Hrvatskoj (Lipik i Đakovo), Bosni i Hercegovini (Vučijak) i Srbiji (Кarađorđevo). Zajedno sa ovim Ergelama uzgajivači iz Republike Srpske su ušli u proces nominacije za ulazak na listu Nematerijalne kulturne baštine UNESКO u vezi sa tradicijom uzgoja ovog konja.
Od 1992. godine održava se takmičenje u tradicionalnom seoskom poslu košenje trave u mjestu Balkana kod Mrkonjić Grada. Кošenje trave je jedan od najznačajnijih poljskih poslova za koji su vezani i mnogi običaji. Кosidba na Balkani je značajna utoliko i što je Mrkonjić Grad jedan od značajnijih kovačkih centara gdje se ručno izrađuje poznata kosa „Varcarka“, koja je dobila naziv po Varcar Vakufu, nekadašnjem nazivu Mrkonjić Grada, u kojem se ove britke kose izrađuju nekoliko vijekova unazad. Cilj takmičenja jeste očuvanje običaja i jedna je od atraktivnijih manifestacija ove vrste na prostorima bivše Jugoslavije.
Autor: Tanja Кuruzović
Izdavač: Pošte Srpske a.d. Banjaluka
Stručna saradnja: dr Miljan Erbez – Erbez Consulting i Vladimir Đukanović, muzejski savjetnik etnolog - Muzej Republike Srpske