28.01.2019.
Goraždanska štamparija je bila prva štamparija na prostorima Republike Srpske i Bosne i Hercegovine. Osnovana je u Veneciji 1519. godine, ali je ubrzo premještena u pravoslavnu crkvu Svetog Đorđa u Sopotnicu blizu Goražda, u Hercegovačkom sandžaku. Štampariju je osnovao i pokrenuo Božidar Ljubavić, poznat i kao Božidar Goraždanin, koji je bio istaknuti trgovac iz Goražda. Njagov sin Teodor Ljubavić, jeromonah iz manastira Mileševa, vodio je rad štamparije. Radila je do 1523. godine, štampajući tri knjige, koje se smatraju među boljim dostignućima tadašnjih štamparija. Nakon 1523. godine, premještena je u rumunski grad Trgovište, a prema nekim podacima dio štamparije prenijet je u manastir Mileševa kod Prijepolja.
U periodu od 1519. do 1523. godine, izdala je tri knjige bogoslužbenog karaktera: Liturgiju (Služabnik) 1519, Psaltir sa posledovanjem 1521. i Molitvenik (Trebnik) 1523. godine.
Кnjige Goraždanske štamparije štampane su na srpskoslovenskom jeziku, ćiriličnim slovima, po pravilima Resavske škole sa elementima starijeg, raškog pravopisa. Slova su rezana po ugledu na srpskoslovenske rukopise, što uz relativno veliki razmak između redova čini ove knjige dosta preglednim. Dekorisalo se, po ugledu na srpske rukopisne knjige, zastavicama i inicijalima koji su štampani tehnikom drvoreza. Osnovni tekst je rađen u crnoj boji. Pored inicijala, naslova i dvije zastavice u Liturgiji crvena boja je korištena u isticanju i dekorisanju pojedinih važnih mjesta u osnovnom tekstu.
Liturgija iz 1519. prva je knjiga Goraždanske štamparije. U njoj su na 101 listu štampane večernja, jutarnja i liturgija Jovana Zlatoustog i Vasilija Velikog. Кao čest naslov ove knjige u literaturi se sreće ruskoslovenski naslov Služabnik.
Psaltir sa posledovanjem iz 1521. godine je sa svojih 352 lista najobimnija knjiga Goraždanske štamparije.
Molitvenik (Trebnik) iz 1523, posljednje izdanje Goraždanske štamparije, sadrži molitve potrebne za obavljanje svetih tajni i drugih obreda.
Autor: mr Božidar Došenović
Saradnja: Opština Novo Goražde, gdin Tomislav Čarapić
Izdavač: Pošte Srpske a.d. Banja Luka