Motiv: Galileo Galilej Kataloški broj: 618 Zupčanje: 13 3/4 Nominalna vrijednost: 1,70 KM Tiraž: 15 000

Motiv: Vilijam Šekspir Kataloški broj: 619 Zupčanje: 13 3/4 Nominalna vrijednost: 1,70 KM Tiraž: 15 000

Naziv izdanja: Znamenite ličnosti Datum izdanja: 05.02.2014 Autori: mr Božidar Došenović i Nebojša Đumić Vrsta izdanja: prigodno Tehnika štampanja: višebojni ofset Šalterski tabak: 8+1 Papir: muflep 100g Štamparija: Forum, Novi Sad

Naziv izdanja: Znamenite ličnosti Datum izdanja: 05.02.2014 Autori: mr Božidar Došenović i Nebojša Đumić Vrsta izdanja: prigodno Tehnika štampanja: višebojni ofset Šalterski tabak: 8+1 Papir: muflep 100g Štamparija: Forum, Novi Sad

Galileo Galilej je bio italijanski matematičar, fizičar, pronalazač i astronom. Rodio se 15. februara 1564. godine u Pizi. U 11. godini odlazi u manastir Valombrosa, kraj Firence, u kojem je narednih šest godina izučavao gramatiku, retoriku, aritmetiku, te osnove latinskog i starogrčkog jezika. Кao profesor matematike radio je na dva univerziteta: u Pizi (1589-1592) i Padovi (1592-1610). Galilej je prvi koristio metodu eksperimenta za dokazivanje svih zakonitosti koje opisuju prirodu, a njegovom zaslugom u fiziku je uvedeno i matematičko predstavljanje veličina u obliku formula. Postavio je jednačine horizontalnog i kosog hica, te slobodnog pada, a prvi je izračunao intenzitet ubrzanja sile Zemljine teže. Na listi njegovih pronalazaka nalaze se, između ostalih, termometar, proporcionalni kompas, hidrostatička vaga i klatno u časovniku. Početkom 1609. godine, Galileo Galilej je vidio skice za „spravu uz pomoć koje se bolje vide zvijezde i neprijateljske trupe“. Na osnovu njih, sastavio je najbolji durbin tog vremena, a - uperivši ga u nebo - izumio je svoj najslavniji pronalazak: teleskop. Uz pomoć teleskopa, načinio je grube skice Mjesečeve površine, posmatrao je Sunčeve pjege, Saturnove prstenove i faze Venere, a utvrdio je i da se Mliječni put sastoji od velikog broja zvijezda. Godine 1610. otkrio je četiri najveća Jupiterova satelita (Io, Evropu, Ganimed i Кalisto). Njihovo kruženje oko najveće planete u Sunčevom sistemu nagnalo je Galileja da podrži teoriju Nikole Кopernika da Zemlja nije centar svemira i da se Univerzum ne obrće oko naše planete. Svoje zaključke objavio je 1632. godine u knjizi „Dijalog Galileo Galileja... o dva glavna sistema svijeta - Ptolomejevom i Кopernikovom“, u kojoj je opisao prednosti Кopernikovog heliocentričnog modela u odnosu na Ptolomejev geocentrični model. Ovim djelom razgnjevio je papu Urbana Osmog, koji je formirao Sud inkvizicije, pred kojim se Galilej pojavio 12. aprila 1633. godine. Nekoliko mjeseci kasnije, i pored toga što se odrekao svog učenja (vjerovatno, svjestan činjenice da bi mogla da ga zadesi sudbina Đordana Bruna), inkvizicija je Galileja proglasila krivim i osudila ga na doživotni zatvor, koji je papa Urban Osmi kasnije preimenovao u kućni pritvor. Umro je 8. januara 1642. godine u kućnom pritvoru u Arčetri, kod Firence. Prema legendi, njegove posljednje riječi bile su: „Ipak se okreće!“. Tri i po vijeka kasnije, 31. oktobra 1992. godine, papa Jovan Pavle Drugi se javno izvinio i ukinuo presudu inkvizicije protiv Galileja. Grafičko rješenje: Nebojša Đumić i mr Božidar Došenović Stručna saradnja: Goran Barać, publicista iz Banje Luke Izdavač: Pošte Srpske a.d. Banja Luka

Tačan datum rođenja Vilijama Šekspira, engleskog književnika, pozorišnog glumca i reditelja, nije poznat, ali do današnjih dana je sačuvana njegova krštenica, u kojoj je kao datum krštenja naveden 26. april 1564. godine. Rodio se u Stratfordu na Avonu, engleskom gradiću i grofoviji Vorvikšajr, u kojem je i preminuo 52 godine kasnije, 23. aprila 1616. Šekspira mnogi smatraju za najvećeg engleskog pisca i najslavnijeg i najizvođenijeg svjetskog dramatičara. Međutim, o njegovom životu zna se veoma malo. Poznato je tek toliko da je u školi učio latinski jezik i da je, najvjerovatnije, školovanje napustio 1578. godine, kada su poslovi njegovog oca počeli da propadaju. Godine 1582. oženio je osam godina stariju En Hatavej, sa kojom je dobio dvije kćerke i sina. Najraniji period Šekspirovog književnog stvaralaštva (1590-1600) karakterišu uglavnom komedije i drame sa motivima iz engleske i antičke prošlosti. Sočan, renesansni humor, bujan književni jezik, te ukazivanje na probleme u vlasti i političke mahinacije odlikuju izuzetno popularnu „burlesknu tragediju“ pod nazivom „Romeo i Julija“ (1593), potom klasičnu tragediju „Tit Andronik“ (1594), komediju „Mletački trgovac“ (1595), te istorijske drame „Henrik Četvrti“ (1591) i „Ričard Treći“ (1593). Do početka 17. vijeka Vilijam Šekspir je postavio temelje svojim velikim tragedijama, kojima je preporodio evropsku i svjetsku književnost. Među njima svakako se ističe „Hamlet“ (1602), kojeg je autor nekoliko puta prepravljao i čiji su tekst i kontekst postali jedan od osnova zapadne duhovne kulture. U njegova najznačajnija djela ubrajaju se i „Otelo“ (1604), „Кralj Lir“ (1605), „Makbet“ (1606) i „Antonije i Кleopatra“ (1607). Poslije meteorskog uspjeha pomenutih tragedija, u koje je Šekspir unio cjelokupno književno umijeće i samo njemu svojstvenu lucidnost, kvalitet njegovog dramskog opusa počeo je neobjašnjivo da opada. U romansama „Timon Atinjanin“ (1608), „Cimbelin“ (1610), „Zimska priča“ (1610) i „Oluja“ (1611) nema tragične katarze, niti nezaboravnih likova. U njima se osjeća autorova rezigniranost životom, koju ni srećni, bajkoviti završeci većine ovih djela nisu mogli da prikriju. U svakom slučaju, Vilijam Šekspir se danas svrstava u najužu elitu vrhunskih pisaca. On je izvršio neprocjenjiv uticaj na svjetsku književnost, a njegov slobodni duh, koji nije bio okovan dogmama vremena u kojem je živio, kao i čitava galerija najraznovrsnijih likova i motiva presudno su uticali na ogromnu popularnost djela ovog književnog genija. Grafičko rješenje: Nebojša Đumić i mr Božidar Došenović Stručna saradnja: Goran Barać, publicista iz Banje Luke Izdavač: Pošte Srpske a.d. Banja Luka

Motiv: Erebia Medusa Kataloški broj: 620 Zupčanje: 13 3/4 Nominalna vrijednost: 1,10 KM Tiraž: 200 000

Motiv: Aglais Urticae Kataloški broj: 621 Zupčanje: 13 3/4 Nominalna vrijednost: 1,70 KM Tiraž: 100 000

Motiv: Melanagria Galathea Kataloški broj: 622 Zupčanje: 13 3/4 Nominalna vrijednost: 2,70 KM Tiraž: 100 000