24.01.2011.
Nakit u Bosni i Hercegovini u XIX i prvoj polovini XX vijeka sjedinjuje i čuva u sebi elemente najstarijih kutura - starobalkanske, staroslovenske, vizantijske, srednjovjekovne, srpske-balkanske, hercegovačke, zapadnomediteranske, levantinske, srednjoevropske.
Istorijski, politički, ekonomski i kulturni uslovi veoma su se vidno manifestovali na nakitu, kao nerazdvojnom dijelu odjeće, nakit je uvijek odražavao postojeće stanje i život jedne sredine. Bosansko-hercegovački nakit odražava kulturnu slojevitost koja je zastupljena u svim njegovim sadržajima i koja ga čini izuzetno osobenim ("bosanskim". "hercegovačkim"), ali i sličnim sa nakitom susjednih i daljih krajeva južnoslovenskog i balkanskog područja. To se najviše ispoljava u vrstama materijala korištenih za njegovu izradu, tehnologiji i tehnikama izrade, oblicima, ornameitima, namjeni...
Motiv na našim markama je tepeluk, kraj XIX vijeka.
Tepeluk je nakit kružnog oblika, nošen našiven na oglavlje, manju ili veću pliću ili dublju kapu-fes. Izrađivali su ih od srebra. mesinga ili nekoga drugog materijala majstori kujundžije, tehnikama iskucavanja i filigrana. Tepeluci su dio seoske i gradske nošnje. Naziv je dobio po turskoj riječi tepe, što znači tjeme.
Tepeluk sa plavim i zelenim kamenčićima
Tepeluk pločica, kraj XIX vijeka, okolina Bihaća, nosile su ga udate žene, izrađen je od srebrene žice u obliku cvijeta, tehnika filigrana, u sredini rozeta u obliku 6 latica, 4 umetnuta uloška od stakla plave i 4 stakla zelene boje, po rubu 7 manjih rozetica
Tepeluk sa biserom
Tepeluk pločica, kraj XIX vijeka, Banja Luka, nosile su ga djevojke, izrađen od srebra, tehnika filigrana, ornament u obliku rozete sa 12 latica, u sredini konveksna rozetica, jalan biser, 11 minijaturnih romboidnih pločica, 12 minijaturnih okruglastih ispupčenja, 12 manjih rozetica.
Autori: mr Božidar Došenović i Nebojša Đumić
Saradnja: Muzej RS
Izdavač: Pošte Srpske a.d. Banja Luka