eFilatelija

Početna ⋙ Godišnja izdanja 2014 ⋙Evropska zaštita prirode⋙ Evropska zaštita prirode - FDC

5 23030000 23030005 Evropska zaštita prirode - FDC

Datum izdanja:	20.03.2014.
Kategorija:	Godišnja izdanja 2014
Masa:	0,0000 kg
Šifra artikla:	23030005
Bar kod:	438
Dostupnost:	Dostupno svugdje
Pregledan:	8280

Količina:

Dostupno
Cijena:
4,60 KM

Opis artikla:

Ova biljka se još u narodu zove gospina vlas, ženska kosa, vodena paprat i pripada staroj tercijarnoj flori. U tercijaru je ona imala širok areal zahvaljujući toplim i vlažnim ekološkim uslovima, međutim, u toku glacijacije zbog snižavanja temperature zadržala se na mediteranskim i submediteranskim područjima, a u kontinentalnoj klimi samo uz termomineralne izvore. Danas je njen areal na Dinaridima mozaičan sa 49 utvrđenih staništa. 

„Vilina vlas“ je endemična vrsta paprati koja raste samo na izvorima termalne vode na nekoliko mjesta na prostorima bivše Jugoslavije, a jedno od njenih prirodnih staništa je na izvorima tople vode od 34 stepena Celzijusa u Višegradskoj banji. 


Stabljika „viline vlasi“ duga je dvadesetak centimetara, a osnova je crne boje u obliku ženske kose na kojoj su asimetrično izrasli srcoliko izrezbareni listovi. 

Legenda kaže da su se na izvorima termalne vode u Višegradskoj banji kupale vile i tu ostavljale vlasi svoje crne kose da bi „začarale“ mladiće koji su uživali krišom gledajući njihovu ljepotu. 

Žuta bukva

Već prvim pogledom na džinovsko stablo, posjetilac je oduševljen njegovim izgledom, naročito u toku ljeta kada zlatno-žuta boja sjajnog lišća čini potpuni kontrast zelenom okruženju travom bogatih livada i pašnjaka, kao i mjestimično prisutnih drugih vrsta šumskog drveća. Ovo stablo
bukve sa zlatno-žutim lišćem zasigurno predstavlja prirodnu rijetkost, značajnu ne samo za Republiku Srpsku, u kojoj se nalazi već i za cijelu Evropu, jer je jedinstveno po svojim izvanrednim morfološkim, fiziološkim i estetskim svojstvima. 
Ukupna visina stabla je oko 15 m, a prečnik krune oko 20 m. Nije utvrđena starost stabla, ali s obzirom da je prečnik debla na 100 cm iznad zemlje 130 cm (obim 408 cm), može se pretpostaviti da mu je starost 250 – 300 godina. 

Spomenik prirode “Žuta bukva” - Fagus moesiaca (К.Maly) Czecz. u opštini Кotor Varoš, stavljena je pod zaštitu kao dendrološki raritet, taksonomski poseban varijetet (var. aurea serbica Tošić), netipični predstavnik svoje vrste, velike vrijednosti za dendrološka i genetička istraživanja i velike komercijalne vrijednosti genetskog materijala uzetog sa tog stabla. 

Autori: mr Božidar Došenović i Nebojša Đumić
Stručna saradnja: dr. Jugoslav Brujić, Šumarski fakultet Banjaluka i Branislav Andrić, diplomirani turizmolog, Turistička organizacija Višegrad 
Izdavač: Pošte Srpske a.d. Banja Luka